Văn học Đức không chỉ là một kho tàng kiến thức sâu sắc mà còn là tấm gương phản chiếu những biến động lịch sử, tư tưởng triết học và tâm hồn con người qua nhiều thế kỷ. Từ những áng văn thơ lãng mạn đến các tiểu thuyết hiện thực gai góc, Các Tác Phẩm Văn Học Nổi Tiếng của Đức đã vươn tầm quốc tế, chinh phục hàng triệu độc giả và nhận được sự ca ngợi từ giới phê bình. Chúng không chỉ là những câu chuyện mà còn là những bài học về cuộc sống, về nhân loại và về chính nước Đức.
Bài viết này sẽ đưa bạn khám phá 10 tiểu thuyết Đức kinh điển, được viết từ cuối thế kỷ 19 đến những năm gần đây, là những kiệt tác xứng đáng có mặt trong tủ sách của bất kỳ ai yêu mến văn chương. Từ những tác phẩm đoạt giải Nobel danh giá đến những cuốn sách từng bị Đức Quốc Xã đốt cháy, danh sách này sẽ điểm lại những cái tên và tác giả có sức ảnh hưởng sâu rộng nhất trong nền văn học Đức.
1. Tác phẩm Die Blechtrommel (Cái Trống Thiếc) của Günter Grass (1959)
Tác phẩm “Cái Trống Thiếc” kể về cuộc đời của Oskar Matzerath, được thuật lại từ bệnh viện tâm thần vào những năm 1950. Chào đời năm 1924, cơ thể Matzerath ngừng phát triển khi lên ba tuổi. Ẩn sâu trong hình hài một đứa trẻ là những suy nghĩ và chiêm nghiệm của một người trưởng thành. Chính tiểu thuyết này đã giúp Günter Grass đoạt giải Nobel Văn học, khẳng định vị thế của ông trong lòng độc giả toàn cầu. Mặc dù đây không phải là tác phẩm dễ đọc hay dễ ngấm, nhưng giá trị nghệ thuật và nội dung sâu sắc của nó vẫn khiến “Cái Trống Thiếc” trở thành một trong những tác phẩm văn học nổi tiếng và đáng đọc nhất.
Nhật báo The Guardian nhận xét rằng đây là tác phẩm hoàn toàn lột tả được tất cả hào quang và mặt tăm tối của thế kỷ 20, từ cảm xúc, không gian, sự điên cuồng đến hiện thực và lịch sử đều được tái hiện một cách sống động. Tác phẩm này là một cái nhìn đa chiều về một giai đoạn lịch sử đầy biến động của nước Đức.
2. Tác phẩm Der Tod in Venedig (Chết ở Venice) của Thomas Mann (1912)
Có lẽ các tiểu thuyết “Buddenbrooks” và “Der Zauberberg” (Núi Thần) là những tác phẩm nổi tiếng nhất của Thomas Mann. Tuy nhiên, để thật sự cảm nhận được hương vị văn chương tinh túy của Mann, tác phẩm “Der Tod in Venedig” (Chết ở Venice) là một lựa chọn không thể bỏ qua. Đây là một tác phẩm ngắn nhưng chứa đựng nhiều tầng lớp ý nghĩa và cảm xúc.
Tiểu thuyết kể về nhà văn nổi tiếng Gustav von Aschenbach đang tận hưởng kỳ nghỉ hè ở Venice. Trong một bữa tối, anh để mắt đến một cậu bé vị thành niên xinh đẹp lạ thường. Anh ta ngay lập tức rơi vào cơn si mê điên cuồng, mặc cho những điềm báo về mối nguy hiểm đang lan rộng khắp thành phố. Câu chuyện khám phá các chủ đề về cái đẹp, sự suy đồi, ham muốn và cái chết, thể hiện tài năng bậc thầy của Mann trong việc phân tích tâm lý con người.
3. Tác phẩm Der Vorleser (Người Đọc) của Bernhard Schlink (1995)
Vào cuối những năm 1950, Michael Berg say đắm trong mối tình bí mật nhưng đầy mãnh liệt với người phụ nữ hơn mình 20 tuổi. Đây là người phụ nữ khiến anh bối rối nhưng cũng là người mê hoặc chàng trai đến từ Tây Đức khi anh 15 tuổi. Vài năm sau, khi đã là sinh viên trường luật, Michael tham dự phiên tòa xét xử và nhận ra rằng bị cáo chính là người phụ nữ mà anh đã yêu ngày nào. Nhờ việc tìm hiểu về giấu diếm hay dấu diếm những bí mật của cô ấy, Michael dần hiểu hơn về quá khứ đầy ám ảnh.
Tác phẩm “Người Đọc” thuộc thể loại Vergangenheitsbewältigung – một thuật ngữ được sử dụng để mô tả quá trình Đức đối mặt với quá khứ – và là một trong những tác phẩm tiêu biểu nhất bên ngoài phạm vi nước Đức. Năm 1997, tác phẩm trở thành cuốn sách đầu tiên trong văn học Đức đứng đầu danh sách bán chạy nhất theo tờ New York Times, và Kate Winslet đoạt giải Oscar danh giá cho vai diễn trong bộ phim chuyển thể năm 2008. Tuy nhiên, tác phẩm cũng vướng vào những chỉ trích dữ dội, khi một số nhà phê bình cho rằng nó khuyến khích việc rửa tội cho những kẻ sát nhân trong nạn diệt chủng người Do Thái – Holocaust.
4. Tác phẩm Im Westen Nichts Neues (Mặt Trận Miền Tây Vẫn Yên Tĩnh) của Erich Maria Remarque (1929)
Đây là một trong những cuốn sách nổi tiếng nhất về Thế Chiến I. Cuốn tiểu thuyết của Remarque kể câu chuyện về người lính Đức – Paul Bäumer, đưa ra viễn cảnh loài người trước cuộc chiến tranh tàn khốc ở châu Âu từ năm 1914 đến 1918. Remarque là cựu chiến binh, ông đã viết và xuất bản cuốn sách này sau một thập kỷ khi chiến tranh đã kết thúc, mang đến một góc nhìn chân thực và đầy ám ảnh về sự vô nghĩa của xung đột.
Tác phẩm tập trung vào cuộc sống hàng ngày của một binh nhì, sự bạo lực của trận chiến và điều tầm thường của cuộc sống trong hoàn cảnh khắc nghiệt. Được xuất bản vào năm 1929 và nhanh chóng được quốc tế ca ngợi, “Mặt Trận Miền Tây Vẫn Yên Tĩnh” được dịch ra 22 thứ tiếng khác nhau và bán được 2,5 triệu bản chỉ trong 18 tháng đầu tiên. Đây cũng là một trong những cuốn sách đầu tiên bị cấm và đốt bởi Đức Quốc Xã vì mang tính “hạ thấp giá trị” quân đội và lòng yêu nước mù quáng.
5. Tác phẩm Das Parfum (Mùi hương) của Patrick Süskind (1985)
Trong khi hầu hết các tiểu thuyết hay đều cố khơi gợi hình ảnh trong đầu độc giả, thì tác phẩm “Mùi Hương” lại gợi lên mùi hương và hương thơm ấy bốc lên trên từng trang sách. Tác phẩm viết về hành trình của một cậu bé với khứu giác nhạy bén đến mức phi thường. Chính khả năng này đã làm cậu ta có những hành vi điên rồ, tìm cách chắt lọc mùi hương của con người. Tiểu thuyết của Süskind sẽ đưa bạn trở lại Pháp vào thế kỷ 18, cùng thành phố Paris rực rỡ nhưng cũng bốc mùi của sự mục nát và bẩn thỉu.
Được xuất bản vào năm 1985, tác phẩm này đứng đầu bảng xếp hạng những cuốn sách bán chạy nhất và nằm trong danh sách bán chạy nhất của tạp chí Der Spiegel trong tám năm liên tiếp, đồng thời nhận được thành công to lớn trên trường quốc tế. Bạn sẽ không hối tiếc khi chọn đọc tác phẩm hấp dẫn và độc đáo này, một câu chuyện khiến người đọc phải suy ngẫm về bản chất của sự ám ảnh và vẻ đẹp.
6. Tác phẩm Austerlitz của W.G. Sebald (2001)
Đây là cuốn tiểu thuyết thứ tư và cũng là cuối cùng của W.G. Sebald trước khi ông đột ngột qua đời trong vụ tai nạn xe hơi năm 2001. “Austerlitz” là một cuốn sách đầy thử thách nhưng rất đáng đọc, thể hiện kiến thức sâu rộng của tác giả. Ông là một giáo sư đại học, sống ở miền đông nam nước Anh, và những kiến thức uyên bác trong cuốn tiểu thuyết chỉ có thể là của một học giả thực thụ.
Tiểu thuyết nói về hành trình của Jacques Austerlitz, một người đàn ông đến Anh vào năm 1939 khi còn là một cậu bé từ Prague. Thông qua một loạt các đối thoại với người kể chuyện, Austerlitz từ từ tiết lộ câu chuyện đời mình, về những ký ức bị lãng quên và hành trình tìm lại danh tính gốc gác Do Thái trong bối cảnh lịch sử châu Âu đầy biến động. Phong cách hành văn bất thường của Sebald đã được mô tả rất riêng: súc tích, hơi lỗi thời nhưng vẫn thu hút người đọc và đưa họ vào cuộc hành trình xuyên lịch sử châu Âu đầy lôi cuốn.
7. Tác phẩm Die Verwandlung (Hóa Thân) của Franz Kafka (1915)
Franz Kafka chào đời tại Prague năm 1883, nay là thủ đô của Cộng hòa Séc. Vào giai đoạn ấy, Prague là một phần của Đế chế Áo-Hung, và ông đã viết tác phẩm bằng tiếng Đức. Kafka được coi là một trong những nhân vật văn học có ảnh hưởng nhất của thế kỷ 20, và tính từ “Kafkaesque” – có nghĩa là phức cảm đáng sợ và ngột ngạt – là chủ đề cho nhiều tác phẩm của ông. Những chi tiết như vậy cũng thường được dùng để viết bài văn phân tích đặc điểm nhân vật trong các tác phẩm của ông.
“Hóa thân” có lẽ là tác phẩm nổi tiếng nhất của ông, và nhiều độc giả đã quá quen thuộc với những dòng lời tựa kỳ lạ: “Một sáng khi Gregor Samsa thức dậy từ những giấc mơ khó chịu, ông thấy mình biến thành một sinh vật khổng lồ như côn trùng.” Đừng hy vọng rằng cuốn tiểu thuyết này sẽ ít ác mộng hơn; nó là một khám phá sâu sắc về sự xa lánh, cô đơn và sự vô nghĩa của cuộc sống hiện đại.
8. Tác phẩm Berlin Alexanderplatz của Alfred Döblin (1929)
“Berlin Alexanderplatz” được xuất bản vào năm 1929 – là đỉnh cao của nhà nước Cộng hòa Weimar, trước khi tất cả đều sụp đổ vào “Ngày thứ Ba đen tối”. Berlin không giống như các thành phố khác vào cuối những năm 1920: đa dạng, tự do và trụy lạc. Cuốn tiểu thuyết tiêu biểu này nói về câu chuyện của cựu tù nhân Franz Biberkopf, sau khi được thả ra khỏi nhà tù ở Berlin ông thề rằng mình sẽ sống một cuộc sống tốt và lương thiện.
Tuy nhiên, Franz đã nhanh chóng lao vào thế giới ngầm bí ẩn nhưng đầy phấn chấn. Theo danh sách của báo The Guardian biên soạn năm 2002, cuốn tiểu thuyết của Döblin đã được bình chọn là một trong “100 cuốn sách của thời đại”. Tác phẩm này là một bức tranh toàn cảnh về xã hội đô thị Đức thời kỳ đó, với kỹ thuật viết độc đáo và cách kể chuyện đa tuyến phức tạp, mang lại trải nghiệm đọc đầy thử thách nhưng vô cùng bổ ích.
9. Tác phẩm Imperium: Viễn tưởng vùng Biển Nam của Christian Kracht (2012)
Trong tác phẩm “Imperium”, một người khỏa thân ăn chay từ Nuremberg đã khởi hành đến đảo Nam Thái Bình Dương để tạo ra một tôn giáo thờ phụng dựa vào mặt trời. Nghe có vẻ vô lý nhưng tiểu thuyết “Imperium” của Kracht thực sự dựa trên một câu chuyện có thật về August Engelhardt, một người Đức vào đầu thế kỷ 20 đã rời bỏ nền văn minh để sống một cuộc đời “thuần khiết” trên đảo.
Trong cuốn sách dí dỏm và đầy mỉa mai này, Kracht – một trong những nhân vật khó nắm bắt nhất của nền văn học Đức hiện đại – kể nhiều hơn về câu chuyện đầy kinh ngạc nhưng đúng với nhân vật cực đoan này. Ông cũng đề cập đến các phong trào cực đoan vào thế kỷ 20, cũng như đưa ra những chiêm nghiệm thú vị khác về sự cô độc, ý tưởng dị giáo và sự tìm kiếm một “thiên đường” trong bối cảnh xã hội phức tạp.
10. Tác phẩm Effi Briest của Theodor Fontane (1896)
Được viết vào cuối thế kỷ 19, tiểu thuyết của Fontane kể câu chuyện về cuộc sống tại Đức thời kỳ thống nhất và sự hiện đại hóa nhanh chóng của quốc gia này. “Effi Briest” là một cô gái trẻ xuất thân từ giới quý tộc Phổ truyền thống, cô kết hôn với một quan chức lớn tuổi hơn mình. Là một đầy tớ tận tụy đối với nhà nước nhưng chồng ít khi bày tỏ yêu thương với vợ và điều này dẫn đến những trở ngại to lớn trong cuộc hôn nhân và cuộc đời của Effi.
Tác phẩm đầy đau xót này được xem là một trong những kiệt tác vĩ đại nhất của người Đức, và một câu chuyện đẹp nhưng bi thảm của hai con người mắc kẹt trong xiềng xích xã hội. Nó đi sâu vào các quy tắc đạo đức, sự kỳ vọng của xã hội và sự đấu tranh của cá nhân trong một xã hội đầy định kiến. Để hiểu sâu hơn về nội dung này, chúng ta có thể soạn bài chị em Thúy Kiều và so sánh với hoàn cảnh của Effi Briest để thấy rõ những điểm tương đồng về số phận người phụ nữ trong văn học.
Kết luận
Hy vọng danh sách 10 tác phẩm văn học Đức nổi tiếng này đã cung cấp cho bạn những cái nhìn sâu sắc về một phần tinh hoa của văn hóa và văn học thế giới. Mỗi cuốn sách là một thế giới riêng, mở ra cánh cửa đến với những tư tưởng, cảm xúc và bối cảnh lịch sử độc đáo. Dù bạn là người yêu sách lâu năm hay mới bắt đầu hành trình khám phá, những kiệt tác này chắc chắn sẽ để lại ấn tượng sâu sắc và làm phong phú thêm tâm hồn bạn.
Hãy bắt đầu hành trình khám phá ngay hôm nay và chia sẻ những cảm nhận của bạn! Đôi khi, giá trị của một tác phẩm không thể đo đếm bằng những con số hay sự so sánh, ví dụ như 1 won bằng bao nhiêu tiền Việt, mà nó nằm ở những trải nghiệm, suy tư mà nó mang lại cho mỗi cá nhân.
Tài liệu tham khảo
Được viết bởi Alexander Johnstone