Trong kho tàng văn học dân gian Việt Nam, truyện “Thần Trụ Trời” là một tác phẩm thần thoại suy nguyên đặc sắc, giải thích sự hình thành của vũ trụ và các hiện tượng tự nhiên. Đây là một câu chuyện không chỉ mang giá trị văn hóa sâu sắc mà còn khẳng định sức mạnh phi thường và ý chí kiên cường của các vị thần trong quan niệm của người Việt cổ. Bài viết này sẽ cung cấp một bản Tóm Tắt Thần Trụ Trời chi tiết và phân tích sâu sắc về nội dung, ý nghĩa của tác phẩm, giúp độc giả hiểu rõ hơn về huyền thoại khai thiên lập địa này.
Nguồn Gốc và Bối Cảnh Truyện Thần Trụ Trời
Thuở hồng hoang, khi thế gian chưa định hình, muôn loài và con người chưa xuất hiện, tất cả chỉ là một vùng hỗn độn, tăm tối và lạnh lẽo. Trời và đất quyện vào nhau như một khối mù mịt, chưa được phân chia rõ ràng. Giữa không gian mờ mịt ấy, bất chợt xuất hiện một vị Thần khổng lồ với hình dáng và sức mạnh phi thường, không thể nào tả xiết. Thân hình Thần cao lớn đến nỗi mỗi bước đi có thể vượt qua từ đỉnh núi này sang đỉnh núi khác, mang theo một năng lượng vô tận, sẵn sàng thay đổi cả vũ trụ.
Thần Trụ Trời đã ở trong vùng hỗn độn ấy không biết bao nhiêu lâu. Một ngày kia, với ý chí kiên cường và quyết tâm mãnh liệt, Thần đứng thẳng dậy, ngẩng đầu đội vòm trời lên cao. Đây là khởi đầu cho công cuộc kiến tạo thế giới, một hành trình đơn độc nhưng đầy vĩ đại.
Quá Trình Phân Tách Trời Đất Của Thần Trụ Trời
Hành động khai thiên lập địa của Thần Trụ Trời diễn ra qua nhiều giai đoạn với những nỗ lực phi thường, khắc họa một cách rõ nét tư duy của người xưa về sự hình thành thế giới.
Hành trình tạo trụ trời
Bằng sức mạnh tự thân, Thần Trụ Trời bắt đầu công cuộc phân tách trời đất. Thần tự mình đào đất, đập đá, miệt mài đắp thành một cây cột khổng lồ, vững chãi để chống đỡ vòm trời. Cây cột này càng cao bao nhiêu, thì vòm trời dường như một tấm màn rộng lớn càng được nâng lên bấy nhiêu, dần dần tách khỏi mặt đất. Công việc cứ thế tiếp diễn trong sự cô độc và kiên trì không ngừng nghỉ của Thần. Chẳng bao lâu, cột đá đã vươn cao ngất trời, đẩy vòm trời lên mãi phía mây xanh mịt mù, tạo nên một khoảng không gian rộng lớn.
Kết quả phân tách
Từ hành trình tạo trụ trời ấy, trời và đất mới chính thức được phân chia rõ rệt. Mặt đất trở nên bằng phẳng như một cái mâm vuông vức, trong khi bầu trời bao trùm lên như một cái bát úp khổng lồ. Nơi trời và đất giáp nhau, xa tít tắp, được gọi là chân trời. Sự phân tách này đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong việc định hình vũ trụ, từ một khối hỗn độn trở thành một không gian có trật tự, chuẩn bị cho sự xuất hiện của muôn loài.
Hậu quả sau khi phá trụ
Khi trời đã được nâng lên đủ cao và trở nên khô cứng, không rõ vì lý do gì, Thần Trụ Trời lại phá tan cây cột đá khổng lồ. Những tảng đá và đất đá từ cây cột bị Thần ném tung khắp nơi, tạo nên những thay đổi lớn lao trên mặt đất. Mỗi hòn đá văng đi biến thành một hòn núi hay một hòn đảo, đất tung tóe ra khắp nơi thành gò, thành đống, thành những dãy đồi cao thấp khác nhau. Chính vì thế, mặt đất ngày nay không còn bằng phẳng mà có nhiều chỗ lồi lõm, hình thành nên địa hình đa dạng mà chúng ta thấy. Nơi Thần đào đất, đập đá để đắp cột giờ đây trở thành biển rộng mênh mông.
Những dấu tích của cột trụ trời ngày nay được người đời tương truyền nằm ở núi Thạch Môn vùng Hải Dương, và còn được gọi là cột chống trời (Kinh thiên trụ).
Vai Trò và Ý Nghĩa của Thần Trụ Trời
Thần Trụ Trời không chỉ là vị thần khai thiên lập địa mà còn là biểu tượng cho sức mạnh sáng tạo và ý chí vĩ đại của con người Việt cổ.
Sau công cuộc phân tách trời đất, Thần Trụ Trời được gọi là Trời hay Ngọc Hoàng, vị thần tối cao trông coi mọi việc trên trời và dưới đất. Từ đó, nhiều vị thần khác như Thần Sao, Thần Sông, Thần Biển cũng tiếp nối công việc còn dang dở để hoàn thiện thế gian. Điều này lý giải cho sự xuất hiện của các hiện tượng tự nhiên và sự đa dạng của thế giới. Dân gian đã ghi nhớ công lao của các vị thần này qua những câu hát lưu truyền đến ngày nay:
- Ông Đếm cát
- Ông Tát bể (biển)
- Ông Kể sao
- Ông Đào sông
- Ông Trồng cây
- Ông Xây rú (núi)
- Ông Trụ trời
Đây là một cách lý giải thế giới tự nhiên bằng yếu tố tâm linh, thần kỳ, thể hiện trí tưởng tượng phong phú và niềm tin vào sức mạnh siêu nhiên của người xưa. Để hiểu thêm về thần thoại Sơn Tinh Thủy Tinh hay [những chiến công lẫy lừng](http://moitruonghse.com/tom-tat-quang-trung-dai-pha-quan– thanh/) trong lịch sử, bạn có thể tìm hiểu thêm về kho tàng văn học nước nhà.
Giá Trị Nghệ Thuật và Nội Dung Của Truyện Thần Trụ Trời
Tác phẩm “Thần Trụ Trời” thuộc thể loại thần thoại suy nguyên, với phương thức biểu đạt chính là tự sự. Câu chuyện được chia thành ba phần chính: bối cảnh Thần Trụ Trời xuất hiện, lý giải sự hình thành trời đất, và nguồn gốc núi Thạch Môn.
Giá trị nội dung
Truyện giải thích một cách giản dị, đầy tưởng tượng về sự hình thành của vũ trụ và các hiện tượng tự nhiên như biển, hồ, sông, núi. Nó phản ánh khao khát của con người cổ đại muốn lý giải thế giới xung quanh mình, từ những hiện tượng vĩ đại như trời đất đến những đặc điểm địa hình quen thuộc. Việc coi Thần Trụ Trời là vị thần tối cao, sau này trở thành Ngọc Hoàng, cho thấy một quy luật vũ trụ đã được thiết lập.
Giá trị nghệ thuật
Tác phẩm thành công trong việc sử dụng yếu tố kỳ ảo, hoang đường để xây dựng hình tượng vị thần khổng lồ với sức mạnh phi thường. Các chi tiết như Thần đội trời, đào đất đắp cột, hay phá cột ném đá đều giàu tính liên tưởng, thể hiện trí tưởng tượng phong phú của dân gian. Cách kể chuyện tự nhiên, gần gũi đã giúp câu chuyện được lưu truyền rộng rãi và khẳng định vị trí trong lòng người Việt qua nhiều thế hệ. Nó cũng là một trong những tác phẩm văn học ý nghĩa khởi đầu cho nền văn học nước nhà.
Kết Luận
Truyện “Thần Trụ Trời” không chỉ là một huyền thoại cổ xưa giải thích nguồn gốc vũ trụ mà còn là biểu tượng của sức mạnh, ý chí và khát vọng chinh phục tự nhiên của người Việt. Thông qua hình ảnh vị Thần khổng lồ đơn độc khai phá thế giới, tác phẩm đã truyền tải những giá trị văn hóa, nhân văn sâu sắc, góp phần định hình thế giới quan và tâm hồn dân tộc. Việc tìm hiểu và tóm tắt Thần Trụ Trời giúp chúng ta thêm trân trọng những giá trị văn hóa cổ truyền, đồng thời khẳng định tầm quan trọng của việc bảo tồn và phát huy kho tàng thần thoại Việt Nam.
Tài liệu tham khảo
- Sách giáo khoa Ngữ văn 10 – Bộ Cánh Diều.
- Các tài liệu nghiên cứu về thần thoại Việt Nam.